Khu di tích trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội

Khu di tích trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội có diện tích 20ha, bao gồm khu khảo cổ học 18 Hoàng Diệu và các di tích còn sót lại trong khu di tích Thành cổ Hà Nội như Bắc Môn, Đoan Môn, Hậu Lâu, rồng đá điện Kính Thiên, nhà con rồng, nhà D67 và cột cờ Hà Nội. Cụm di tích này được bao bọc bởi 4 con đường: phía bắc là đường Phan Đình Phùng, phía nam là đường Điện Biên Phủ, phía đông là đường Nguyễn Tri Phương và phía tây là đường Hoàng Diệu.

Lịch sử

Năm 1009, Lý Công Uẩn lên ngôi vua, sáng lập vương triều Lý. Tháng 7 mùa thu năm 1010, nhà vua công bố thiên đô chiếu (chiếu dời đô) để dời đô từ Hoa Lư (Ninh Bình) về thành Đại La. Ngay sau khi dời đô, Lý Công Uẩn đã cho gấp rút xây dựng Kinh thành Thăng Long, đến đầu năm 1011 thì hoàn thành.
.

Your Ad Here

Khi mới xây dựng, Kinh thành Thăng Long được xây dựng theo mô hình tam trùng thành quách gồm: vòng ngoài cùng gọi là La thành hay Kinh thành, bao quanh toàn bộ kinh đô và men theo nước của 3 con sông: sông Hồng, sông Tô Lịch và sông Kim Ngưu. Kinh thành là nơi ở và sinh sống của dân cư.

Vòng thành thứ hai (ở giữa) là Hoàng thành, là khu triều chính, nơi ở và làm việc của các quan lại trong triều. Thành nhỏ nhất ở trong cùng là Tử Cấm thành, nơi chỉ dành cho vua, hoàng hậu và số ít cung tần mỹ nữ.

Nhà Trần sau khi lên ngôi đã tiếp quản Kinh thành Thăng Long rồi tiếp tục tu bổ, xây dựng các công trình mới. Sang đến đời nhà Lê sơ, Hoàng thành cũng như Kinh thành được xây đắp, mở rộng thêm ra. Trong thời gian từ năm 1516 đến năm 1788 thời nhà Mạc và Lê trung hưng, Kinh thành Thăng Long bị tàn phá nhiều lần.


Đầu năm 1789, vua Quang Trung dời đô về Phú Xuân, Thăng Long chỉ còn là Bắc thành. Thời Nguyễn, những gì còn sót lại của Hoàng thành Thăng Long lần lượt bị các đời vua chuyển vào Phú Xuân phục vụ cho việc xây dựng kinh thành mới. Chỉ duy có điện Kính Thiên và Hậu Lâu được giữ lại làm hành cung cho các vua Nguyễn mỗi khi ngự giá Bắc thành. Năm 1805, vua Gia Long cho phá bỏ tường của Hoàng thành cũ và cho xây dựng Thành Hà Nội theo kiểu Vauban của Pháp với quy mô nhỏ hơn nhiều.

Năm 1831, trong cuộc cải cách hành chính lớn, vua Minh Mạng đã cho đổi tên Thăng Long thành tỉnh Hà Nội. Khi chiếm xong toàn Đông Dương, người Pháp chọn Hà Nội là thủ đô của liên bang Đông Dương thuộc Pháp và Thành Hà Nội bị phá đi để lấy đất làm công sở, trại lính cho người Pháp. Từ năm 1954, khi bộ đội ta tiếp quản giải phóng thủ đô thì khu vực Thành Hà Nội trở thành trụ sở của Bộ quốc phòng. Như vậy giá trị đầu tiên của khu trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội thể hiện ở chỗ nó gần như là một "bộ lịch sử sống" chảy suốt theo cả chiều dài lịch sử hơn 10 thế kỷ của Thăng Long- Hà Nội, kể từ thành Đại La thời tiền Thăng Long đến thời đại ngày nay.

Giá trị khảo cổ

Trong lịch sử, Hoàng thành Thăng Long trải qua khá nhiều thay đổi, nhưng trung tâm của Hoàng thành, đặc biệt là Tử Cấm Thành thì gần như không thay đổi. Chỉ có kiến trúc bên trong là đã qua nhiều lần xây dựng, tu sửa. Chính đặc điểm này giải thích tại sao trên khu khảo cổ 18 Hoàng Diệu, các lớp di tích kiến trúc và di vật nằm chồng lên nhau qua các thời kỳ lịch sử.

Các di tích đó có mối quan hệ và sự liên kết lẫn nhau, tạo thành một tổng thể liên hoàn rất phức tạp nhưng phong phú và hấp dẫn, phản ánh rõ mối quan hệ về qui hoạch đô thị và không gian kiến trúc, cũng như sự tiếp nối giữa các triều đại trong lịch sử xây dựng kinh đô Thăng Long. Đó chính là giá trị nổi bật và độc đáo của khu di tích trung tâm Hoàng thành Thăng Long- Hà Nội. Tại đây, các nhà khảo cổ học còn khai quật được một số lượng lớn đồ gốm sứ là những vật dụng dùng hàng ngày trong hoàng cung qua nhiều thời kỳ.

Những khám phá này đã thực sự mở ra một cánh cửa mới cho việc nghiên cứu về gốm Thăng Long và gốm dùng trong hoàng cung Thăng Long qua các triều đại, là minh chứng cụ thể về trình độ phát triển cao của kinh tế và văn hoá. Ngoài ra, nhiều tiền đồng, đồ gốm sứ của Trung Quốc, Nhật Bản, Tây Á... được tìm thấy ở đây là bằng chứng cho thấy Thăng Long là trung tâm giao lưu văn hoá với các nước trong khu vực và tiếp nhận những giá trị tinh hoa của nhân loại.

Vào lúc 20h30 ngày 31/7/2010 tại thủ đô Brasilia của Braxin, Ủy ban di sản thế giới của UNESCO đã thông qua Nghị quyết công nhận khu di tích trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội là di sản văn hóa thế giới dựa trên 3 tiêu chí nổi bật: chiều dài lịch sử, văn hóa; tính liên tục của tài sản với tư cách là một trung tâm quyền lực và sự đa dạng, phong phú của các tầng di tích, di vật. Tại lễ khai mạc đại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long – Hà Nội vào ngày 1/10/2010, bà Irina Bokova - tổng giám đốc UNESCO đã trao bằng công nhận khu di tích trung tâm Hoàng thành Thăng Long – Hà Nội là Di sản văn hóa thế giới cho lãnh đạo thành phố Hà Nội.

ĐIỂM THAM QUAN TIÊU BIỂU

Khu khảo cổ 18 Hoàng Diệu

Di tích này bao gồm tầng dưới cùng là một phần bên phía đông của thành Đại La dưới thời Cao Biền, nhà Đường, tầng trên là cung điện nhà Lý và nhà Trần, tiếp theo là một phần trung tâm của đông cung nhà Lê và trên cùng là một phần của trung tâm tòa thành tỉnh Hà Nội thế kỷ 19.

Cột cờ Hà Nội

Cột cờ Hà Nội là di tích được xây dựng năm 1812 dưới triều Gia Long. Cột cờ cao 60 m, gồm có chân đế, thân cột và vọng canh. Chân đế hình vuông chiếm một diện tích là 2007 m² và gồm 3 cấp thóp dần lên. Mỗi cấp đều có tường hoa với hoa văn bao quanh. Từ mặt đất lên tới chân cấp thứ 2 phải leo 18 bậc tại mặt phía Đông và mặt phía Tây. Muốn từ cấp 2 lên cấp 3 cũng phải leo 18 bậc ở hai cửa hướng Đông và Tây. Còn cấp thứ 3 có 4 cửa Đông, Tây, Nam, Bắc (với các tên "Nghênh húc" (Đón ánh nắng ban mai), "Hồi quang" (ánh nắng phản chiếu), "Hướng Minh" (hướng về ánh sáng)…) và từ cạnh dưới lên tới cạnh trên phải qua tới 14 bậc cầu thang.

Đoan Môn

Đoan Môn là cửa vòm cuốn dẫn vào điện Kính Thiên. Đoan Môn gồm năm cổng xây bằng đá, phía ngoài là cửa Tam Môn khoảng 1812 - 1814, triều Nguyễn Gia Long phá, xây Cột Cờ (nay vẫn còn sừng sững). Năm 2002, giới khảo cổ học Việt Nam được phép đào phía trong Đoan Môn đã tìm thấy “lối xưa xe ngựa” thuộc thời Trần, dùng lại nhiều gạch Lý. Nếu khai quật tiếp, sẽ có thể thấy cả con đường từ Đoan Môn đến điện Kính Thiên ở phía Bắc và cửa Tây Nam thành Hà Nội.

Điện Kính Thiên

Điện Kính Thiên là di tích trung tâm, là hạt nhân chính trong tổng thể các địa danh lịch sử của thành cổ Hà Nội. Điện Kính Thiên chiếm vị trí trung tâm của khu di tích. Trước điện Kính Thiên là Đoan Môn rồi tới Cột Cờ Hà Nội, phía sau có Hậu Lâu, Cửa Bắc, hai phía đông và tây có tường bao và mở cửa nhỏ. Dấu tích điện Kính Thiên hiện nay chỉ còn là khu nền cũ.

Nhà D67

Từ Tổng hành dinh - Nhà D67 Khu A Bộ quốc phòng, Bộ Chính trị và Quân uỷ Trung ương đã đưa ra những quyết định lịch sử đánh dấu những mốc son của cách mạng Việt Nam. Đó là: Tổng tiến công Tết Mậu Thân 1968 Cuộc Tổng tiến công năm 1972 Đánh thắng hai cuộc chiến của Mỹ mà đỉnh cao là 12 ngày đêm cuối năm 1972. Tổng tiến công năm 1975, đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh.

Hậu Lâu

Lầu Tĩnh Bắc (Tĩnh Bắc lâu) là một toà lầu xây phía sau cụm kiến trúc điện Kính Thiên là hành cung của thành cổ Hà Nội. Tuy ở sau hành cung nhưng lại là phía bắc, xây với ý đồ phong thuỷ giữ yên bình phía bắc hành cung, nên mới có tên là Tĩnh Bắc lâu và còn có tên là Hậu lâu (lầu phía sau), hoặc là lầu Công chúa do cho rằng đây là nơi nghỉ ngơi của các cung nữ trong đoàn hộ tống vua Nguyễn ra ngự giá Bắc thành.


Du lịch, GO! - Theo Vietnamtourism, Bộ VHTTDL

Xem thêm tư liệu

Read More

Biển Nam Phố (Kiên Giang)

Bãi biển Nam Phố nay thuộc xã Dương Hòa, huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang. Từ trung tâm thị xã Hà Tiên xuôi về phía Nam khoảng 10 km, du khách sẽ thấy một vùng trời nước mênh mông sóng lặng như tờ. Nơi đây từng được Mạc Thiên Tứ ca ngợi qua bài xướng Nam Phố trừng ba, là một trong 10 cảnh đẹp của xứ Hà Tiên ngày đó.

Nam Phố có nghĩa là bãi ở phía Nam, trừng ba tức là sóng lặng, nước yên. Cái tên này đã nói lên phần nào vẻ đẹp của thắng cảnh. Ở đây có hai bãi tắm là bãi Hòn Heo và Bãi Ớt. Tuy ở cùng một địa điểm nhưng mỗi bãi sở hữu một đặc điểm khác nhau.
Bãi Ớt bao la với cát vàng mịn, mặt nước trong xanh, cảnh vật yên tĩnh. Còn Hòn Heo nằm lọt trong làng chài ven biển cùng tên, trước kia đây là một xóm chài của người Việt, có từ đầu thời kỳ thị trấn Hà Tiên được khai phá.

Vẻ đẹp độc đáo của Nam Phố là do dãy núi Bãi Ớt nhô hẳn ra khơi tạo thành một bức bình phong khổng lồ.

Ngâm mình trong nước ở đây du khách sẽ có cảm giác như đang tắm trong vịnh sâu, do được che chắn bởi dãy núi Bãi Ớt nhô hẳn ra ngoài khơi. Bạn có thể đến đây tắm và nghỉ ngơi ngay cả trong những ngày biển động.

Thiên nhiên cũng thật lạ, vùng biển Kiên Giang nằm trong vịnh Thái Lan, luôn rộng mình đón gió Tây Nam. Hằng năm cứ vào mùa động gió Nam, từ tháng 5 đến tháng 7, trời nổi mưa giông, sóng gió trùng trùng. Từ mũi Hòn Chông lên đến núi Kim Dự, đâu đâu cũng đều trắng phau những con sóng bạc đầu, chỉ riêng ở Bãi Ớt, biển lại êm ru như mặt nước hồ thu. Ghe thuyền qua lại trên biển vào mùa này đều tìm đến đây trú ẩn.

Người ta cho rằng, vẻ đẹp độc đáo có được của Nam Phố là do dãy núi bãi Ớt nhô hẳn ra ngoài khơi tạo thành bức bình phong khổng lồ. Có lẽ do vậy, dù có vào mùa mưa bão thì biển ở Bãi Ớt hiền hòa, tĩnh lặng. Vì thế, du khách vẫn có thể tắm biển an toàn hay tàu bè có thể chọn làm điểm tránh bão.

Ngoài tắm biển, thưởng thức hải sản, du khách sẽ được chiêm ngưỡng trọn vẻ đẹp của dãy núi Bãi Ớt nhô hẳn ra biển, tạo thành bức bình phong khổng lồ. Đến với Nam Phố, du khách có thể tận hưởng làn không khí dịu nhẹ với gió biển, với nước biển trong veo và những con sóng hiền hòa, chỉ nhẹ nhàng xô bờ. Ngoài tắm biển, thưởng thức hải sản ngon, bổ dưỡng. Khung cảnh yên bình, nên thơ; hải sản tương ngon sẽ mang đến cho bạn một kỳ nghỉ thật sự thật thoải mái.

Du lịch, GO! - Tổng hợp từ nhiều nguồn.

Read More

Bí ẩn kiến trúc nhà rông Tây Nguyên

Nhà Rông một loại hình kiến trúc dân gian  - kiến trúc truyền thống lâu đời của  các dân tộc thiếu số cư trú ở khu vực Trường Sơn – Tây Nguyên. Đó là một ngôi nhà cộng đồng – nơi tựu trung của cả buôn làng  vào những dịp lễ hội, cúng tế, ma chay… cũng giống như Đình Làng của người Kinh.

Đến nay, người ta vẫn chưa xác định được Nhà Rông có tự bao giờ, nhưng có một điều chắc chắn là đã rất lâu đời. Nó không chỉ là một sản phẩm văn hóa truyền thống mà còn rất đẹp và độc đáo.

Trước khi dựng nhà rông, điều mà các nghệ nhân quan tâm nhất không phải chiều cao hay số lượng cột mà là chiều dài. Chỉ cần con số này, họ sẽ suy ra kích thước toàn bộ nhà rông…

Nói đến những đặc sắc trong văn minh kiến trúc của người Tây Nguyên phải nói đến nhà rông. Nhà rông từ lâu đã không còn xa lạ với nhiều người, nhưng điều mà người ta tò mò là tại sao với hai mái cao chót vót, không phải liên kết bằng các xà đục lỗ xuyên qua cột, không cần thắt mộng hay một chiếc đinh mà trước những cơn gió dữ quanh năm vẫn đứng vững. Điều bí ẩn chính là những con số mà các nghệ nhân qua kinh nghiệm thực tiễn đã đúc kết nên.

Trước khi dựng nhà rông, điều mà các nghệ nhân quan tâm nhất không phải chiều cao hay số lượng cột mà là chiều dài. Chỉ cần con số này, họ sẽ suy ra kích thước toàn bộ nhà rông… Giả dụ chiều dài của một nhà rông sắp dựng là 8m thì các kích thước này sẽ được suy ra như sau: Chiều cao từ mặt đất lên sàn: 1,5m; chiều rộng 2 đầu: 4m; chiều cao từ nóc xuống mặt đất 8m và độ dài của mỗi mái bằng 2/3 kích thước chiều rộng nhất của bề ngang…

Điều đáng chú ý là các kích thước được suy ra không cần dựa vào công thức có sẵn mà bằng trực giác "nhìn là biết ngay". Nếu tỉ lệ này bị phá vỡ trong phạm vi dao động cho phép thì nhà rông không những mất hết tính mỹ thuật mà sự chống chọi với thời tiết của nó cũng không hiệu quả.

Mái nhà rông chẳng hạn. Đây là bộ phận phải chống đỡ gió mưa nhiều nhất. Người ta đã nghiên cứu và thấy rằng trong tỉ lệ kích thước cho phép này thì sức chống đỡ của những hàng cột sẽ đều nhau và cân bằng. Hai mái tạo thành một góc hẹp phía trên nhưng phía dưới sẽ tạo thành hai đường cong hình elip khuyết khoảng 1/8 cung.

Điều này tạo nên một sự hợp lý là khi gió thổi vào mái sẽ tạo thành một đường tựa như thổi qua cái chai, làm giảm hẳn tiết diện của mái. Nhưng nếu chiều rộng của nhà rông được nâng lên nữa thì góc khuyết hình elip giữa hai mái sẽ nhỏ lại. Và điều đó cũng có nghĩa là làm tăng tiết diện chịu gió của mái lên...

Không cần đến những vật liệu quá to tát, không cần đến cưa, đục; chỉ chiếc rìu, con dao với sợi lạt mây, người Tây Nguyên đã tạo nên những ngôi nhà rông hoành tráng, vững chãi giữa cao nguyên đầy nắng gió. Nhà rông kỳ diệu với những điều tinh tế mà đơn sơ như vậy đấy…

Du lịch, GO! - Theo Danviet, Lhctravel

Read More