Tapas và văn hóa nhậu nhẹt của người Tây Ban Nha

Tapas là một loại thức ăn nhậu phổ biến nhất của Tây Ban Nha. Nếu như phải tìm một món ăn tương ứng với món tapas ở Việt Nam chắc phải kể đến mấy cái món lạc luộc hay nem chua ở mấy quán bia hơi. Thực ra tapas không phải là một món ăn mà là một kiểu thức ăn thường được phục vụ theo đĩa nhỏ và được ăn kèm theo một cốc bia hoặc rượu. Đó có thể là một đĩa có chứa lát bánh mì phệt pho-mát, thịt nguội, viên pho-mát,… Nhâm nhi tapas làm cho cuộc nói chuyện sôi động hơn. Người Tây Ban Nha thường đên quán bar và ăn tapas ngay tại quầy trong lúc đứng.

Có rất nhiều giả thuyết nhưng truyền thuyết được biết đến nhiều nhất nằm vào thời Trung Cổ thế kỷ 13. Người ta nói rằng vua Tây Ban Nha lúc bấy giờ bị bệnh mãn tính và phải uống rượu vang thường xuyên như một bài thuốc. Và để tránh việc say rượu, ông ta phải ăn nhâm nhi cái gì đó kèm theo. Sau khi đã khỏi bệnh, ông ta quyết định đưa ra chỉ thị rằng rượu vang phải có một món nhâm nhi kèm theo. Một phiên bản khác nói rằng nguồn gốc tên gọi tapas được sinh ra trong một lần vua Tây Ban Nha thăm vùng Cadix và nghỉ giải khát tại một quán trọ trên đường. Do ngồi ngoài nên có nhiều cát bụi. Vị chủ quán do muốn tránh cát bay vào cốc nước đã « bịt cốc » (« tapar » trong tiếng Tây Ban Nha) bằng một lát thịt nguội. Vị vua rất khoái kiểu phục vụ này nên lại gọi thêm thịt nguội và nhâm  nhi cùng cốc rượu.

Theo truyền thống, người Tây Ban Nha tiêu thụ một hoặc hai đĩa tapas và uống một cốc bia rồi sau đó chuyển sang một quán bar khác và lại lặp lại như vậy. Kiểu đi quầy bar loanh quanh như vậy trong tiếng Tây Ban Nha gọi là « tapeo » hoặc là « ir de tapas ». Họ còn có biệt ngữ « Hacer el rosario », dịch nôn na là « đi xâu hạt xá lợi », mỗi một quầy bar mà họ tạt vào được ví như một hạt xá lợi

 

Tapas được phục vụ ngay tại quầy và khách thường phải đứng sát quầy nếu muốn thưởng thức. Các món tapas được bầy ra là để phục vụ tất cả mọi người chứ hiếm khi cho một đối tượng cụ thể nào. Thế nên mọi người phải chung nhau các đĩa tapas và thường hết bay

Vào tầm 6-7 giờ chiều là người Tây Ban Nha làm việc xong ở công sở. Họ thường rủ nhau đến các quầy bar. Nếu bạn muốn có nhiều cơ hôi tiếp xúc với họ thì đây là thời điểm tôt nhất. Tuy nhiên, viêc chật cứng người là thường xuyên xảy ra

Museo del Jamon, dịch nôn na là "viện bảo tàng thịt nguội". Tất nhiên đây không phải là nơi trưng bày thịt nguội thuần túy mà là một kiểu quầy bar tapas nhưng thành một hệ thống chi nhánh trên toàn quôc, theo mô hình Mc Donald

Vào bên trong, trông giống bảo tàng thật! Nhìn những tảng đùi lơn to thế kia rất hấp dẫn. Những tảng thịt khổng lồ đó sẽ được cắt xén thành từng miếng nhỏ và trở thành một phần tapas phục vụ cho khách.

Read More

Granada - một chút ả rập trong lòng nước Tây Ban Nha

Đối với người Châu Âu, Granada được biết đến như thành phố mang tính chất ả rập nhiều nhất bởi quá khứ của nó. Khi tôi đặt chân đến thành phố này, nhiều khi tôi có cảm giác như đang ở một khu phố ở Trung Đông hay Marốc chứ không phải ở một thành phố Châu Âu. Mời các bạn cùng tôi khám phá Granada. Granada đạt đến tột đỉnh của sự phồn hoa trong thời kỳ bị người Hồi giáo từ bắc Phi đô hộ trong khoảng 500 năm (từ thế kỷ thứ 8 đến thế kỷ 13). Năm 1492, những vị vua Tây Ban Nha chính cống (theo đạo thiên chúa giáo) từ phía bắc xâm chiếm lại Granada và số phận của thành phố đổi thay hoàn toàn về bộ mặt. Rất nhiều công trình kiến trúc Hồi giáo bị phá hủy hoặc thay đổi và xuất hiện các công trình kiến trúc Châu Âu (Phục Hưng, gô-tích, ba-rốc). Kể từ đó, Granada chìm dần vào quên lãng và chỉ thức dậy vào cuối thế kỷ 19 khi mà các nghệ sỹ Châu Âu đến đây để tìm nguồn cảm hứng sáng tác mới. 

trận chiến năm 1492 đánh dấu chấm hết cho sự chiếm đóng của người ả rập trên đất Tây Ban Nha trong vòng hơn 700 năm

Quá khứ Hồi giáo của Granada được thể hiện rõ nét nhất khi ta đi khám phá khu phố cổ (Ciudad Vieja). Tại đây vẫn còn đó nguyên vẹn cả một khu đô thị thừa kế từ quá khứ ả rập.

các con đường nhỏ ngoắt ngoéo đặc trưng ả rập. Bạn có thể tìm thấy kiểu đường tương tự như thế này tại các quốc gia ả rập khác ở bắc Phi và Trung Đông.

Khu phố cổ có những ngôi nhà có biệt danh « Los Carmenes », những ngôi nhà dành cho các gia đình quý tộc ảrập. Đặc thù của các ngôi nhà này là được bao bọc bởi tường cao ngất ngưởng và kín bít chẳng có tí cửa sổ nào. Nhìn từ bên ngoài vào thì trông rất tầm thường.....

... nhưng một khi du khách đã bước qua ngưỡng cửa và vào bên trong thì bỗng dật mình bởi sự xa hoa của những ngôi vườn bên trong rất lãng mạn. Ngày nay, phần lớn các ngôi nhà này đã trở thành viện bảo tàng, hoặc khách sạn cao cấp. Nhưng vẫn còn khá nhiều ngôi nhà tư nhân và không mấy khi mở của cho du khách vào

Khắp nơi, ta có thể nhìn thấy những bức tường trắng sơn bằng vôi đôi khi che khuất những khu sảnh tuyệt đẹp bên trong. Thời tiết ở miền nam Tây Ban Nha rất nóng, đặc biệt vào mùa hè. Thế nên phải sơn tường màu trắng để tránh nóng

Sử dụng gạch sứ ốp lát tường là một trong những đặc thù của kiến trúc miền nam Tây Ban Nha. Họ sử dụng chất liệu này làm biển chỉ tên phố

El Palacio de la Madraza : trước kia đây là trường học Hồi giáo nay là tòa thị chính của thành phố

quảng trường Bib Rambla trước kia là trung tâm chính của Granada dưới thời Hồi giáo, cũng giống như quảng trường Ba Đình của Hà Nội.

Phòng tắm công cộng El Bañuelo là một thừa kế về xã hội Hồi giáo của Granada. Hồi đó, các phòng tắm là cơ hội giao lưu giữa người dân.

Dưới thời ả rập, các con đường nhỏ như thế này thường là khu chợ giời rất sầm uất. Khi người Tây Ban Nha thiên chúa giáo xâm chiếm lại Granada, hai bên được xây nên những tòa nha theo lối kiến trúc Phục Hưng nhưng vẫn giữ nguyên sự sôi động của khu chợ. Nay, đường này trở thành khu bán đồ lưu niệm

Khu phố cổ của Granada nhìn từ một quả đồi

Và cuối cùng là viên ngọc sáng nhất của Granada : cung điện Alhambra với phía sau là dãy núi Sierra Nevada

Quần thể kiến trúc Alambra  trước kia là nơi ở của giáo chủ Hồi giáo của Granada. Nhìn xa từ bên ngoài vào, quần thể trông như một pháo đài khô khan. Nhưng bên trong thực sự là một chốn thiên đường. Đây có thể coi là “Tử Cấm Thành” bởi Granada cũng là thủ đô của vương quốc Andalusia Hồi giáo, ngày nay chiếm gọn toàn bộ miền nam Tây Ban Nha.

Trong tiếng ả rập, Alhambra hay Qalat al Hamra có nghĩa là “lâu đài màu đỏ”, tên như vậy vì màu đỏ của lớp tưởng bên ngoài lúc hoàng hôn.

Lối kiến trúc cũng như cách bài trí bên trông có rất nhiều điểm tương đồng với các cung điện bên Ma-rốc hay Tunisia ở bắc Phi. Lý do là vì sau khi toàn bộ vương quốc Hồi giáo thất thủ trước quân Tây Ban Nha vào thế kỷ 15, hoàng tộc ả rập bị đuổi khỏi lãnh thổ Tây Ban Nha và phải trốn sang Châu Phi và định cư ở đó.

ảnh hưởng ả rập trong lối kiến trúc hiển thị rất rõ qua các bài tiết và điêu khắc trên tường đá. Chữ viết tiếng ả rập được đẽo gọt rất tinh xảo.

Những vật liệu xây dựng đơn giản như sành sứ, giả cẩm thạch và gỗ dường như cho ra một sản phẩm khác hoàn toàn một khi kết hợp hài hòa với nhau.

Le Patio de los Leones : sảnh sư tử có tên như vậy vì có đài phun nước nằm giữa. Sảnh được bao bọc xung quanh bởi vòm bằng cẩm thạch, gỗ và sành.

Salón de Embajadores : sảnh đợi của các đại sứ trước khi gặp vua

Từ bên trong, có thể nhìn qua cửa sổ và ngắm toàn cảnh Granada. Tuyệt đẹp

El generalife : vườn hoa được xây dựng vào thế kỷ 13, phục vụ cho việc nghỉ dưỡng mùa hè cho các vị vua Ả rập sau những ngày làm việc căng thẳng ở cung đình

 .

.

Read More

Lâu đài Bran và truyền thuyết Dracula

Mỗi quốc gia Châu Âu thường có một hình ảnh tiêu biểu, giống như một thương hiệu. Nước Pháp có tháp Eiffel, nước Ý có đấu trường La Mã, nước Tây Ban Nha có đấu trường bò tót, nước Anh có tháp đồng hồ Big Ben và nước Rumani có….ma cà rồng Dracula. Có vẻ như mỗi người Rumani đều rất thích biểu tượng này cho dù đó chỉ là một nhân vật không có thật. Từ lúc tôi đến Đại Sứ Quán Rumani ở Paris xin visa cho đến lúc đặt chân đến quốc gia này, phần lớn người dân đều hỏi tôi : « thế cậu đên đất nước chúng tôi để thăm Dracula à?"

Nguồn gốc của Dracula
Với cuốn tiểu thuyết của Bram Stoker, Dracula trở thành huyền thoại vào năm 1897 sánh ngang cùng với những nhân vật lừng danh khác như Tarzan và Zorro. Điều thú vị là trong khi cái tên Dracula trở nên khét tiếng với các bộ phim kinh dị ở Hollywood thì nó lại xuất sứ từ một vùng cách đó hàng nghìn km và người đã truyền cảm hứng sác tác cho Stoker là Vlad Tepes. Trên thực tế, vị anh hùng chống quân xâm lược Thổ này chẳng có mấy điểm chung với Dracula. Có chăng thì cũng chỉ là sự dã man trong cách hành xử của ông ta đối với quân thù Thổ. Tiếng đồn về ông ta là nguồn gốc của biệt danh « dracul », có nghĩa là « rồng » hay « quỷ sứ » trong tiếng Rumani cổ. Vị hoàng tử này cuối cùng bị nguyền rủa và chặt đầu. Điều đáng buồn cười là khắp nơi trong vùng Transylvania này, người ta quảng cáo một cách thái quá hình ảnh ghép giữa Dracula (nhân vật ảo) và Vlad ( nhân vật có thật) nhằm đẩy mạnh thương hiệu du lịch của vùng. Người ta bịa ra đủ loại quà lưu niệm xung quanh Dracula : postcard, tượng, kẹo mút, khăn quàng…

"Dracula" thật không bất tử như trong truyện mà lại có một kết cục bi thảm, bị chặt đầu

Thế còn cái tên ma cà rồng thì từ đâu mà ra ? Có vẻ như nguồn gốc đến từ một số lời kể truyện ở Trung Âu, ví dụ như câu truyện bá tước Bathory (1560-1614) uống máu các phụ nữ trẻ để được bất tử. Cuốn tiểu thuyết của Stoker miêu tả khá sinh động và sát với thực tế một số địa điểm của vùng Transylvania nên khi tôi đi đến thăm các vùng đó cũng có cảm giác lạ, như thể sống theo những tập truyện đó vậy.  Ví dụ như Sighisoara (nơi Dracula sinh ra), lâu đài Bran (nơi Dracula ở), Sibiu (nơi một trong những con trai của Dracula được chôn cất)…Một số doanh nhân thấy Dracula có thế hái ra tiền nên cũng mon men tổ chức các dịch vụ liên quan đến cái tên nay như Dracula tour, show diễn dracula…

Lâu đài Bran, giữa truyền thuyết và sự thật
Chẳng nói ngoa khi cho rằng Bran nổi tiếng là nhờ vào tác phẩm lừng danh Dracula . Được xây dựng trên một mỏm đá cao 60m, Bran vốn dĩ là một hệ thống phòng thủ quân sự với một mê cung những đường hầm và phòng bí mật. Tọa lạc ngay ở cửa ngõ vùng Transylvania, lâu đài Bran giữ một vị trí chiến lược trong việc trấn giữ biên ải. Có rất nhiều du khách mất công đến tận đây để tìm hiểu sự thật về nhân vật Dracula và không ít người thất vọng khi khám phá ra sự thật là đây chỉ là một nhân vật bịa ra. Tuy nhiên, vẻ bề ngoài huyền bí của lâu đài hoàn toàn là cơ sở xứng đáng để làm « nơi ở » của ma cà rồng. 

Read More