Đền thờ Dinh ông Đốc Vàng

Bên bờ sông Đốc Vàng Thượng thuộc ấp Nam, xã Tân Thạnh, H.Thanh Bình,  Đồng Tháp, có một ngôi đền gọi là Dinh ông Đốc Vàng, hằng năm đến ngày 15, 16 tháng 2 âm lịch, đồng bào đến lễ bái tấp nập.

< Dinh Đốc Binh Vàng ngày nay.

Dinh hiện nay được trùng tu khá quy mô, cổng chính hướng về phía quốc lộ 30, biển ghi: “Đền thờ thượng tướng quận công Trần Văn Năng”, hai bên có câu đối viết bằng chữ quốc ngữ chân phương: “Trần Ngọc trinh trung thiên cổ tại/Thượng tướng oai linh vạn thế tồn”.

Sự tích

Người địa phương lưu truyền rằng: Khoảng hơn trăm năm trước, khi phá hoang vùng ven vàm rạch Đốc Vàng, người dân phát hiện một ngôi miếu cổ đổ nát, trong đó có thờ bài vị “Trần Ngọc Thượng tướng Quận công”.  Ngôi miếu được xác tín là thờ ông Đốc binh Vàng, người có công đánh giặc Xiêm ở sông Cổ Hủ, Vàm Nao dưới triều Minh Mạng. Khi nghe tin thành Châu Đốc thất thủ, ông đã đốt thuyền lương và tự tử tại đây để lương phạn không rơi vào tay giặc. Vua thương tiếc phong tặng tước quận công, dân làng lập miếu thờ. Từ đó, vàm rạch nơi ông qua đời được gọi là Đốc Vàng. Về sau dân trong vùng rủ nhau xây lại miếu.

Truyền thuyết dân gian cũng kể, do ở chỗ khúc cong, nước xoáy mạnh đất lở dần, ngôi miếu có nguy cơ sụp xuống dòng sông. Người dân bàn nhau định dời ngôi miếu. Bấy giờ trong ban tế tự có người nằm mộng thấy ông hiện về bảo dân làng cứ để yên miếu ở chỗ cũ. Lạ thay, thời gian sau, dòng chảy sông Đốc Vàng bỗng đổi hướng, chỗ ngôi miếu chẳng những không còn lở nữa mà mỗi năm cứ bồi thêm ra. Từ sự hiển linh đó, người dân trong vùng tôn ngôi miếu với danh xưng trang trọng hơn là Dinh ông Đốc Vàng.

Nhà nghiên cứu Nguyễn Hữu Hiếu (Hội Khoa học lịch sử Đồng Tháp) cho biết, căn cứ vào bài vị nêu trên thì chính xác ngôi miếu cổ xưa (sau được gọi là Dinh ông Đốc Vàng) là nơi thờ Lương tài hầu Trần Văn Năng. Còn Đốc Vàng hay Đốc binh Vàng là một nhân vật gắn liền với huyền tích khác.

Vị quan tài giỏi

Theo sách Đại Nam liệt truyện, Trần Văn Năng người huyện Vĩnh Xương, tỉnh Khánh Hòa, có sức vóc, giỏi võ nghệ, quy thuận chúa Nguyễn rất sớm và lập nhiều công to, được thăng chức Vệ úy, rồi đến chức Đô thống chế... Công trạng của ông được Đại Nam thực lục ghi chép tỉ mỉ. Trong đó, có việc xây dựng Từ Thọ cung dưới triều Minh Mạng năm 1822 và cùng Thoại Ngọc Hầu tổ chức, mộ dân đào kinh Vĩnh Tế... Năm 1833, ông được thăng Tiền quân đô thống phủ chưởng phủ sự, năm sau được tấn phong Lương tài hầu. Ông là một trong những vị quan nhiều lần được vua ban thưởng.

Năm Minh Mệnh thứ 13 (Nhâm Thìn 1832), vào lúc tiết đông giá rét, vua làm lễ Đông hưởng. Tế xong, vua thưởng bạc, lụa và một đồng kim tiền Phi long nhỏ cho Trần Văn Năng và các quan đã 70 tuổi. Riêng quan Lương tài hầu Trần Văn Năng còn được vua ban một áo cẩm bào màu tía và bảo: “Gặp tiết đông giá rét, nghĩ khanh tuổi già, ta đặc cách ban cho áo này, để chống rét dữ”. Tháng 6.1833, quân Lê Văn Khôi từ Phiên An đánh lấn ra các tỉnh Nam kỳ và chiếm được Định Tường. Mặc dù tuối đã cao, nhưng Trần Văn Năng vẫn được vua Minh Mạng phong làm Bình khấu Tướng quân cùng Hiệp biện đại học sĩ Lê Đăng Doanh và Vũ lâm dinh Tả dực Thống chế Nguyễn Văn Trọng làm Tham tán đại thần... dẫn binh đi dẹp loạn. Dịp này vua còn ban mỗi người một thanh gươm vàng.

Do Lê Văn Khôi cầu viện, tháng 11 năm Quý Tỵ (1833), quân Xiêm kéo đại binh chia làm 2 đường vào lấn cướp nước ta. An Giang Hà Tiên bị thất thủ. Đồn Châu Đốc bị giặc uy hiếp. Sau nhiều trận giằng co, Bình Khấu tướng quân cùng các tham tán Trương Minh Giảng, Nguyễn Xuân, Hồ Văn Khuê... đã thống lĩnh quân giáng cho giặc một đòn nặng ở Cổ Hủ và Thuận Cảng (Vàm Nao). Biết trước quân Xiêm sẽ dùng hỏa công, quân ta liền thu hết các chiến thuyền về đậu ở hai bên bờ sông. “Giặc ở phía thượng nguồn bèn nhân đêm tối lúc nước ròng, noi theo hai bên tả hữu bờ sông, phóng hỏa đốt thuyền của ta, rồi đem quân đến đồn phía tả ngạn mà đánh”.

Quản vệ Phạm Hữu Tâm đốc quân đánh bắn, từ giờ Dần đến giờ Tỵ, quân giặc chết nhiều. Thủy quân ta thuyền chiến nối nhau, lửa ở giữa sông không cháy lan lên được hai bên bờ. Khi bè lửa trôi qua rồi, quân ta thủy bộ đánh giáp lá cà. Quân Xiêm thua to. Trận đánh này có thể sánh ngang với trận Rạch Gầm - Xoài Mút trên đất Mỹ Tho năm 1785. Từ chiến thắng Cổ Hủ, Bình Khấu, tướng quân Trần Văn Năng cùng các quan quân truy kích chiếm lại Hà Tiên và Châu Đốc. Đẩy lui quân Xiêm về đất Chân Lạp, quân ta đuổi theo tới Nam Vang. Đến đây Bình khấu Tướng quân lâm trọng bệnh, bèn giao binh quyền lại cho Trương Minh Giảng, rồi theo đường thủy về nước. Nhưng thuyền đến Bến Siêu thì ông qua đời, thọ 72 tuổi.

Bấy giờ, vua Minh Mạng hay tin tiếc thương vô hạn, bèn dụ truyền tổ chức tang lễ trọng thể. Ông Nguyễn Hữu Hiếu, người có công đi tìm lai lịch ngôi đền cho biết, mộ Lương Thành hầu hiện tọa lạc trên triền núi Hoàng Long thuộc thôn Thượng II, xã Thượng Xuân, TP.Huế.  Tuy nhiên, không hiểu sao lại không được chôn cất theo điển lệ dành cho quan đại thần mà chỉ là một ngôi mộ đất bình thường.

Du lịch, GO! - Theo Ngọc Phan - Hoàng Phương (báo Thanhnien), internet

Read More

Theo đoàn lưới đăng ra khơi

Từ cảng cá Hòn Rớ (Nha Trang - Khánh Hòa), tôi lên thuyền cùng đoàn ngư dân, thả hồn theo sóng nước nên thơ và những câu chuyện thú vị về nghề lưới đăng.

< Trước khi ra khơi, ngư dân thường cúng bái, cầu mong cho chuyến lưới đăng thuận buồm xuôi gió.

Đoàn lưới đăng chúng tôi ra khơi dưới ánh bình minh không gió nồm. Mà theo kinh nghiệm bao năm đi lưới đăng của ngư dân, những ngày như thế này sẽ vô cùng thuận lợi, dự đoán kéo được bốn, năm mẻ cá to.

< Một ngư dân úp mặt dưới biển để quan sát đàn cá lội qua.

Lưới đăng vốn là ngư nghệ đánh bắt cố định. Hằng ngày sẽ có một thuyền lãnh nhiệm vụ chở các vật dụng ra tiếp tế cho hai thuyền lưới “trực chiến” ngoài khơi và chở cá đánh bắt về lại cảng.

Khi thuyền của chúng tôi tiến đến địa điểm đặt lưới, không gian và thời gian đều rất thuận lợi cho mẻ cá đầu tiên.

< Bắt đầu thả lưới.

Mỗi đoàn lưới đăng thường có năm hoặc sáu người được gọi là bạn lưới, là những người chuyên nằm lênh đênh trên phao, úp mặt dưới biển để quan sát đàn cá lội qua.

< Nghề lưới đăng đòi hỏi ngư dân phải tỉ mỉ, khéo léo và chắc chắn.

Trôi ngược dòng lịch sử, nghề lưới đăng vốn theo bước chân của những ngư dân Bình Định tiến vào miền đất Khánh Hòa để lập nghiệp cách đây trên 250 năm.

< Bắt đầu kéo lưới…

Trước đây, đa số những người làm nghề lưới đăng đều sinh sống tại các làng đảo rải đều trên vùng biển Khánh Hòa. Họ đa phần là những người dân nhập cư, dựa vào kinh nghiệm ngư nghiệp để đánh bắt lưới đăng gần bờ.

Ngày đó, lưới đăng được đan bằng xơ dừa hay vỏ câu mấu, neo bằng đá hoặc gỗ. Nay công cụ đã khác nhiều để phù hợp hơn với quy mô cũng như tính chất đánh bắt xa bờ hơn của lưới đăng.

Tàu thuyền cần kiên cố và chắc chắn hơn để phục vụ cho đánh bắt xa bờ. Lưới được đan bằng sợi cước, ống phao bằng nhựa và dây neo cố định bằng dây cáp để có thể dồn được những đàn cá lớn bơi qua.

Đang thả hồn theo câu chuyện, chúng tôi nghe thấy khẩu lệnh “lui” của người bạn lưới.

< Mẻ lưới vừa được kéo lên.

Không ai bảo ai, mọi người nháo nhào ngưng mọi việc, cùng nhau hò theo nhịp như tiếng kéo quân, để bắt đầu mẻ lưới đầu tiên trong ngày.

Lúc này, ngoài sức kéo của lực lượng bạn nằm thuyền, người chỉ huy là quan trọng hơn cả. Nếu người chỉ huy đưa ra phương án sai thì không những không đánh được cá mà còn có khi bứt neo, bứt nạp, lưới rối đóng cục lại.

Một ngày, kéo được cao nhất là 5 đến 6 mẻ cá, tùy vào may rủi, mà số lượng đàn cá bơi qua nhiều hay ít. Thời điểm này đang mùa cá lên nên ngày nào, những ngư dân này cũng đánh bắt trên cả tấn cá mang về bờ.

< Thành quả lao động của anh em ngư dân chuẩn bị về cảng.

Chập choạng tối, nắng cũng đã tắt hẳn, và đàn cá thu tươi rói theo khoang thuyền về cảng mang theo thành quả cả ngày trời vất vả của anh em ngoài khơi.

Tôi cũng khấp khởi reo vui trong lòng sau một chuyến trải nghiệm đầy thú vị, với những thu hoạch của riêng mình, dĩ nhiên trong đó không có cá, tôm.

Du lịch, GO! - Theo Bạch Dinh (iHay.Thanhnien)

Read More

Ác mộng trên Quốc lộ 14: chuyện dài nhiều tập...

Tai nạn không thể thống kê hết, đường xói lở nghiêm trọng, trời nắng thì bụi trắng xóa, mưa ngập lún và lầy lội... là hành trình "ác mộng" đối với cánh tài xế chạy trên đường Quốc lộ 14 qua tỉnh Bình Phước. Đường xuống cấp, bụi mù mịt khi trời nắng, nước trắng đường khi mưa, tai nạn giao thông thảm khốc liên tiếp xảy ra...

< Rất nhiều ổ voi nên chiếc xe tải này phải lấn sang bên kia đường để đi. Tốc độ lưu thông chậm lại gây thiệt hại kinh tế rất lớn đối với các mặt hàng nông sản... cần đưa ra thị trường sớm.

Quốc lộ 14 là tuyến giao thông huyết mạch nối các tỉnh Tây Nguyên với các tỉnh Đông Nam bộ và TP HCM thuộc vùng kinh tế trọng điểm phía nam... dài thứ 2 cả nước sau Quốc lộ 1A, và lượng hàng hóa, xe lưu thông qua đây rất lớn.

< Chỉ cần một xe ô tô chạy qua, đoạn đường ngập trong bụi. Những chiếc xe đi phía sau phải giảm tốc độ để chờ lớp bụi mờ tan đi mới thấy đường đi tiếp. Còn xe máy khi gặp trường hợp này phải dừng lại, có khi chưa kịp dừng đã va phải ổ gà ổ voi và bị té ngã ra đường do lớp bụi quá dày làm hạn chế tầm nhìn.

Dự án nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 14 đã được triển khai từ lâu nhưng tuyến đường từ Bình Phước đi Đắk Nông chậm thi công nên tạo nên những cái bẫy trên đường, là một thảm họa cho cánh lái xe chạy tuyến Đông Nam bộ đi Tây Nguyên theo Quốc lộ 14. Không thể thống kê hết được số vụ tai nạn đã xảy ra trên con đường này.

< Quốc lộ 14 là tuyến giao thông huyết mạch, nối các tỉnh Tây Nguyên với TP HCM và các tỉnh Đông Nam bộ. Lượng hàng vận chuyển qua đây rất lớn, chỉ kém Quốc lộ 1A. Cho nên xe tải nặng lưu thông ngày đêm trên đường này cũng không nhỏ, góp phần làm con đường thêm hư hại nghiêm trọng.

< Trời nắng là vậy, nhưng đến khi mưa, nước ngập làm mặt đường rất phẳng. Các lái xe khi qua đây không giảm tốc độ và đã có những tai nạn nghiêm trọng xảy ra.

Tài xế xe khách chạy tuyến TP HCM - Ban Mê Thuột, Nguyễn Văn Toàn cho biết: “Trời mưa mà chạy ban đêm là thế nào cũng gặp tai nạn xảy ra, con đường này trời mưa là nước lấp đầy các ổ voi, ổ gà, tài xế nào tưởng là đường phẳng chạy tốc độ nhanh là tai nạn ngay. Đường này chạy không quen lật xe là chuyện thường”. Thật vậy, chiếc xe khách đi rất chậm trên đoạn đường địa phận huyện Bù Đăng vì đường xấu và bụi mù mịt; rất may là trời không mưa.

< Những đống đá rải đường cứ im ỉm nằm chờ. Con đường đã đưa vào thi công rất lâu nhưng cho đến nay vẫn án binh bất động.

Theo Thanh tra Giao thông tỉnh Bình Phước, đoạn từ Thị xã Đồng Xoài đến cầu 38 (tỉnh Bình Phước), chủ đầu tư là Công ty cổ phần Đức Thành - Gia Lai. Các đoạn đang thi công không có rào chắn và đèn tín hiệu ban đêm từ Km 941. Rất nhiều đoạn xuất hiện nhiều ổ gà lớn làm ứ đọng nước. Mặc dù Thanh tra Giao thông đã nhắc nhở chủ đầu tư khắc phục nhiều lần, nhưng đến nay hiện trạng vẫn như ban đầu.

< Đường xấu nên chiếc xe tải này lấn vào làn đường của xe máy và để lại phía sau lớp bụi dày đặc. Chiếc xe máy đi phía sau phải tránh và lưu thông trái đường rất dễ gây tai nạn.

< Đá nhọn làm một chiếc xe nổ lốp ở lưng chừng dốc.

Đoạn từ cầu 38 đến Cây Chanh (giáp Đắk Nông), chủ đầu tư là Công ty cổ phần Đức Phú. Qua kiểm tra thực tế của Thanh tra giao thông Bình Phước, các đoạn đang thi công không có rào chắn và đèn tín hiệu ban đêm. Ngoài ra, tuyến đường thuộc huyện Bù Đăng có nhiều ổ gà lớn làm ứ đọng nước, gây nguy hiểm cho xe lưu thông.

< Con đường chỉ toàn đá dăm và bụi. Đường không còn sơn phân làn nên các xe lưu thông không tuân thủ luật giao thông mà chỉ tìm nơi ít xấu nhất để lưu thông.

Hiện tại, các công trình đang án binh bất động gây khó khăn cho các phương tiện lưu thông trên tuyến đường này.

< Thanh chắn đường không còn tác dụng.

Dự án nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 14 từ thành phố Kon Tum (Kon Tum) đến thị xã Đồng Xoài (Bình Phước) có tổng chiều dài khoảng 660 km...

< Nước mưa đã làm con đường bị lở rất nghiêm trọng, phía dưới là vực sâu.

Đây là tuyến đường có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng của khu vực Tây Nguyên...

< Cầu 38 - nơi thường xuyên xảy ra tai nạn thảm khốc.

Riêng đoạn Đồng Xoài - Cây Chanh có tổng chiều dài 75 km, tổng mức đầu tư gần 1.500 tỉ đồng, được đầu tư theo hình thức BOT, do Công ty CP Đức Thành - Gia Lai và Công ty CP Đức Phú làm chủ đầu tư. Dự kiến năm 2012 hoàn thành nhưng hiện tại, tuyến đường này vẫn trong vòng lẩn quẩn “nắng bụi, mưa lầy”.

< Chỉ cần một chút sơ sẩy của tài xế thì chiếc xe có thể bị trật bánh và nằm dưới vực.

Tại buổi làm việc giữa Đoàn Giám sát Quốc hội với lãnh đạo và ngành GTVT 4 tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai, Đắk Nông, Kon Tum, vừa qua tại Gia Lai. Ông Trần Đức Khanh, Phó Ban Chỉ đạo Tây Nguyên cho biết: “Chính phủ có chủ trương ưu tiên cho các tỉnh Tây Nguyên nhưng việc nâng cấp Quốc lộ 14 lại thực hiện phương án BOT. Nhà thầu luôn muốn có lợi nhuận nên đương nhiên người dân phải chịu thiệt”.

< Qua kiểm tra thực tế của Thanh tra giao thông Bình Phước, rất nhiều đoạn đường thuộc huyện Bù Đăng có nhiều ổ gà lớn làm ứ đọng nước, gây nguy hiểm cho xe lưu thông. Đoạn Đồng Xoài (Bình Phước)- Cây Chanh (giáp Đắk Nông) có tổng chiều dài 75 km, tổng mức đầu tư gần 1.500 tỉ đồng, được đầu tư theo hình thức BOT, do Công ty CP Đức Thành-Gia Lai và Công ty CP Đức Phú làm chủ đầu tư. Dự kiến năm 2012 hoàn thành nhưng hiện tại, tuyến đường này vẫn trong vòng lẩn quẩn “nắng bụi, mưa lầy”.

Ác mộng... khi đi trên quốc lộ 14
Quốc lộ 14 vẫn là "con đường đau khổ".

Du lịch, GO! - Theo Petrotimes

Read More