Carcassonne lừng danh với pháo đài đồ sộ, nhưng cuộc khám phá trị trấn này sẽ càng trọn vẹn hơn khi bạn có thêm những kiến thức về nghệ thuật kiến trúc và lịch sử. Và tất nhiên, nó đòi hỏi phải yêu thích 2 lĩnh vực này và chịu khó tìm tòi đọc sách. Không biết lịch sử của những cuộc thâp chinh, bạn sẽ không hiểu linh hồn của Carcasonne. Carcassonne luôn chiếm một vị trí quan trọng trong lịch sử miền tây nam nước Pháp trong thời trung cổ. Bắt đầu từ thế kỷ 11, và đặc biệt là sau cuộc chiến tranh thập dương, Carcassonne được xây dựng thêm hệ thống phòng thủ đồ sộ và trở thành biểu tượng của quyền lực hoàng gia Pháp tại miền biên cương giữa Pháp và Tây Ban Nha. Tuy nhiên, khi mà toàn bộ miền tây nam được Tây Ban Nha nhượng lại vào thế kỷ 17, Carcassonne mất đi vị trí quân sự chiến lược và dần trôi vào quên lãng. Hệ thống thành trì xuống cấp nghiêm trọng theo thời gian và phải chờ đến cuộc cánh mạng bảo tồn di sản vào thế kỷ 19, và đặc biệt dưới sự chỉ đạo của kiến trúc sư Eugène Viollet-le-Duc, pháo đài Carcassonne mới tìm lại được phần nào ánh hào quang của quá khứ.
Truyền thuyết về Carcassonne
Theo lời kể lại, vào thế kỷ thứ 9, Carcassonne vẫn chịu sự thống trị của người Sarrasin (một dân tộc gốc ả rập xuất xứ từ Bắc Phi từng làm mưa làm gió tại Tây Ban Nha và miền nam nước Pháp). Lúc bấy giờ, thế lực của người Sarrasin cũng suy yếu và liên tục thất thủ trước quân đội Pháp. Điểm phòng thủ cuối cùng của họ là pháo đài Carcassonne và đã kiên cường phòng thủ dưới sự dẫn dắt của một người phụ nữ mang tên Carcas. Cuộc chiến diễn ra rất lâu và quân đội hai bên cũng dần kiệt sức vì đói khát. Bản thân thành Carcassonne lúc đó cũng khó có thể cầm cự lâu hơn do hết dự trữ lương thực. Tất cả những gì còn lại là một xe thóc và một con lợn. Trong lúc khó khăn như vậy, nàng Carcas đã nảy ra một ý tưởng tuyệt vời để đánh lạc hướng đối thủ : số lượng thóc còn lại được sử dụng để nuôi béo con lợn và nó bị ném ra khỏi cổng thành để khiến cho quân đội Pháp tưởng rằng trong thành vẫn còn rất nhiều lương thực đến mức phải vứt cả lợn đi. Nản chí, chỉ huy quân đội Pháp ra lệnh rút quân. Và trong lúc đó, nàng Carcas mới ra lệnh thổi kèn và mở cổng thành yêu cầu hòa bình với quân đội Pháp. Kể từ đó, thành Carcassonne được yên bình. Tên của thành phố cũng có xuất xứ từ truyền thuyết đó. Trong tiếng Pháp, Carcassonne được hợp bởi 2 từ : « Carcas » (tên của nàng Carcas) và « sonne » (thổi kèn).
Sử thi Catharisme
Không cần quá đi sâu vào lịch sử, nhưng có lẽ cũng cần phải giải thích một chút về giai đoạn lịch sử của Catharisme bởi với người Pháp và đặc biệt là thành Carcassonne, nó quan trọng như sử thi Illiat. Vào đầu thế kỷ 13, rộ lên phong trào chống lại chế độ tăng lữ của đạo Thiên Chúa giáo vốn đã mục ruỗng. Nhiều người biến tấu một chút về các điều luật theo đạo để phù hợp hơn với tự do tín ngưỡng của họ hơn mà một trong số đó là dòng đạo Catharisme.
Dòng này bị giáo chủ Thiên chúa giáo ở Vatican cho là phản đạo và đã khởi xướng một chinh phạt quân đội để chừng phạt tất cả những nơi có đạo Cathare tồn tại. Trong cuộc chinh phạt này có sự tham gia của nhiều thế lực trong đó có vua Pháp và các quận chúa miền bắc nước Pháp. Thành Carcassonne phòng thủ kiên cường nhưng do thiếu lương thực nên đã thất thủ sau 2 tuần. Toàn bộ dân thành bị thiêu sống và tất cả của cải vật chất bị tịch thu và chịu sự quản lý của vua Pháp. Những người chịu quy phục sau cuộc chinh phạt thập dương thì được tha tội chết nhưng phải rời khỏi nội thành (tiếng Pháp gọi là « cité ») và lập nghiệp ở khu phố mới ở ngoại thành (tiếng Pháp gọi là « bastide »).Điều trớ trêu là dần dần, khu ngoại thành lại phát triển kinh tế hơn và dần lấn lướt nội thành.
Cuộc trùng tu pháo đài Carcassonne
Nhìn vào cách mà người Pháp trùng tu và bảo vệ di tích lịch sử văn hóa của họ mới thấy Việt Nam chúng ta còn phải học hỏi nhiều lắm. Ngay từ giữa thế kỷ 19 thôi, chính phủ Pháp đã rất quan tâm đến những gì mà cha ông họ để lại. Sự quy hoạch trùng tu pháo đài Carcassonne. Phải mất đến 50 năm, tất cả những khu dân cư dưới chân tường thành và nội thành được di tản. Và cách đây một thế kỷ thôi, người Pháp đã biết sử dụng những kỹ thuật trùng tu mà ta đang sử dụng cho Cố Cung của Huế. Kiến trúc sư Viollet-le-Duc là người có công lớn trong công cuộc trùng tu và hoàn trả lại cho pháo đài Carcassonne sự đồ sộ nguyên gốc của nó.
Tuy nhiên, có khá nhiều dư luận chỉ trích xung quanh phương pháp của ông và chủ đề tranh cãi lớn nhất là nóc của các chòi canh. Viollet-le-Duc sử dụng nóc hình nón và lợp bằng ngói ardoise, trong khi đó kiểu kiến trúc phổ biến ở miền nam nước Pháp lúc bấy giờ lại là mái thấp phẳng và ngói gạch nung. Nhưng đối với ông, việc sử dụng gạch ardoise là hoàn toàn hợp lý vì những đoàn quân đội tham gia cuộc chinh phạt thập dương xuất xứ từ phương Bắc và gạch ardoise được mang đến từ đó.
Pháo đài Carcassonne thường được chọn làm phim trường cho các bộ phim cổ trang liên quan đến thời trung cổ như « les visiteurs» . Ngoài ra, sau khi ra cuốn tiểu thuyết « Da Vinci Code » của Dan Brown, rất hiều độc giả mê lịch sử cũng đến đây để tìm hiểu thêm và nguồn gốc của dòng đạo Cathare.
Cầu Vieux Pont trước kia là đường dẫn vào cổng chính của pháo đài Carcassonne.Con cầu này dẫn du khách đến Rue Trivalle, một nẻo đường nhỏ với nhiều ngôi nhà cổ và một số trở thành nhà hàng hoặc cửa hàng bán đồ cổ. Một khi đã vào trong nội thành rồi, du khách sẽ bị lạc vào mê cung những nẻo đường nhỏ lát gạch và hòa mình vào lịch sử
Nhìn từ bên ngoài, nhiều người nghĩ rằng những chòi canh cảu pháo đài trông giống như Disneyland. Cũng đúng thôi vì phần lớn được trùng tu lại
Với 52 chòi canh và tường thành dai 3km, Carcassonne là một pháo đài quân sự quy mô nhất Châu Âu. Đi dạo dọc theo tường thành cho phép tôi có cái nhìn toàn cảnh thành trì
OPT-JosephJeanmart_tcm313-123341.jpg)
