Bí ẩn thánh địa vàng ở Quảng Nam

Ẩn đằng sau những ngôi tháp trầm mặc trong ánh chiều tà kia là một kỹ thuật xây dựng bí ẩn, nhuốm màu huyễn hoặc. Có nhiều giả thiết về chất kết dính giữa các viên gạch trên tháp Chăm nhưng vẫn chưa có được câu trả lời.

Thánh địa Mỹ Sơn thuộc xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, cách thành phố Đà Nẵng khoảng 69 km, là tổ hợp bao gồm nhiều đền đài Chăm Pa, trong một thung lũng đường kính khoảng 2 km, bao quanh bởi đồi núi.
Đây từng là nơi tổ chức cúng tế của vương triều Chăm pa cũng như là lăng mộ của các vị vua Chăm pa hay hoàng thân, quốc thích. Thánh địa Mỹ Sơn được coi là một trong những trung tâm đền đài chính của Ấn Độ giáo ở khu vực Đông Nam Á và là di sản duy nhất của thể loại này tại Việt Nam, được UNESCO công nhận là di sản văn hóa năm 1999.

Qua đoạn đường nhỏ với hàng cây cao, thẳng tắp đầy lãng mạn, bạn sẽ bước chân vào một thế giới khác. Khi đứng trước những di tích còn lại của nền văn hóa Champa, bạn như quên đi cuộc sống ngược xuôi của thực tại mà mơ tưởng về một thời kỳ hùng mạnh của xứ sở Champa. Những cụm tháp nhỏ, với một tòa tháp chính ở giữa, nhiều tháp phụ bao bọc xung quanh như một sự tôn vinh về quyền lực và đoàn tụ về tổ chức, những gì còn lại nơi đây thật đầy hoài niệm.

Có đến thung lũng này vào buổi hoàng hôn mới thấy được hết vẻ đẹp của phế tích Mỹ Sơn. Những ngôi tháp cổ bỗng chốc trở nên lung linh, huyền ảo trong nắng chiều và dường như các nàng vũ nữ Apsara lại tiếp tục vũ điệu ngàn năm của mình. Tiếng gió rì rào qua núi như bỗng trở thành nhịp trống baranưng bập bùng càng làm vũ điệu Chămpa thêm say lòng người.

Thánh địa Mỹ Sơn được ví như những tòa tháp cổ của người Champa, là nơi  là nơi có không gian lý tưởng cho một trung tâm đậm đà bản sắc tôn giáo Chăm Pa mang trong mình vẻ đẹp của một nền  văn minh đã mất.

Nghệ thuật kiến trúc đền tháp mang ảnh hưởng lớn của phong cách Ấn Độ. Thánh địa có một tháp chính (Kalan) và nhiều tháp phụ nhỏ bao bọc xung quanh. Các tháp đều có hình chóp, biểu tượng của đỉnh. Những đền tháp ở Mỹ Sơn được xây dựng bằng gạch đỏ, không vôi phủ ngoài, giữa các viên gạch không có mạch hồ. Các đền tháp đều có hình tứ giác. Mái tháp được cấu trúc theo nhiều tầng tháp chồng lên nhau, trên đặc dưới rỗng, càng lên cao càng nhỏ dần tạo dáng cao vút. Mặt ngoài cửa các tháp mang những đường nét và đường cong mô tả hình người, hình động vật, cỏ cây hoa lá với nhiều dáng vẻ khác nhau rất sinh động và uyển chuyển.

Trong những ngôi đền tháp chính thường thờ một bộ Linga, tượng trung cho thần Siva, đấng hủy diệt tạo dựng vũ trụ. Nhưng cũng có khi thờ hình tượng của thần dưới dạng một người đàn ông. Các đền miếu nhỏ thờ các vị thần như thần Sấm, Sét, Indra, thần mặt trời Surya, thần chiến tranh Skanda…
Những phù điêu, tượng đá tại đây thể hiện phần nào tín ngưỡng và khát vọng của người Chăm. Đó là chưa kể đến hàng trăm tấm bia đá khắc đầy ký tự cổ là những tư liệu khảo cổ vô cùng quý giá.

Không quá hùng vĩ như các đền Ankor (Campuchia), cũng không bị ảnh hưởng nhiều bởi làn sóng du lịch như đô thị cổ Hội An, nhưng Mỹ Sơn vẫn cuốn hút được nhiều du khách bởi nét trầm mặc rất riêng của mình. Trong từng viên gạch, từng tấm phù điêu vũ nữ đang say múa, từng ngôi tháp cổ đổ nát… tất cả như đang kể cho khách phương xa những câu chuyện về một thời kỳ rực rỡ đã qua.

Hàng ngàn năm trôi qua mà vẫn không làm phai được sắc đỏ thắm của viên gạch nơi tháp cổ. Ẩn đằng sau những ngôi tháp trầm mặc trong ánh chiều tà kia là một kỹ thuật xây dựng bí ẩn, nhuốm màu huyễn hoặc. Có nhiều giả thiết về chất kết dính giữa các viên gạch trên tháp Chăm nhưng vẫn chưa có được câu trả lời. Có người còn cho rằng những nghệ nhân Chăm xưa kia đã chất đất sét thành hình những tòa tháp rồi mới nổi lửa nung. Thậm chí, người dân vùng này còn nói rằng dưới chân những tòa tháp có những “bộ rễ” bằng gạch để hút tinh khí trong lòng đất mẹ nuôi thân tháp. Nếu chặt đứt “bộ rễ”, tháp sẽ “chết khô” như một loài cây…

Có phải vì những màu sắc huyễn hoặc này mà những ngôi tháp Chăm kia mãi mãi có một sức hút thật khó cưỡng lại với những ai đã từng một lần đến Mỹ Sơn. Thật và ảo, vàng son và đổ nát…, tất cả đã làm nên một tình yêu đắm say với Mỹ Sơn trong lòng du khách khi lạc bước vào thung lũng này.

Du lịch, GO! - Theo Minh Thành (Datviet), ảnh VnPhoto

Read More

Đến Châu Đốc thăm lăng Thoại Ngọc Hầu

Người đến Châu Đốc thường mải mê với một trời non nước, chùa chiền, rồi viếng Miếu Bà Chúa Xứ, mà đôi khi quên mất những di tích vô cùng giá trị khác như lăng Thoại Ngọc Hầu, nằm trong cụm di tích dưới chân núi Sam, phường Núi Sam, thị xã Châu Đốc.

< Phần sân của lăng và đền luôn được chăm sóc cẩn thận chỉn chu vô cùng đẹp mắt.

Lăng Thoại Ngọc Hầu còn gọi là Sơn Lăng, là một công trình kiến trúc nguyên vẹn hiếm hoi tiêu biểu thời nhà Nguyễn còn lại ở đất phương Nam. Đây là một công trình bề thế, tuyệt mỹ, mang ý nghĩa về văn hóa, lịch sử, kiến trúc cao. Nếu có đến Châu Đốc, bạn đừng quên tìm đến nơi này.

Sơn Lăng nằm dưới chân núi Sam, bên cạnh vô vàn các di tích khác, nhưng kỳ lạ thay lại không bao giờ ồn ào náo nhiệt như các lăng miếu khác ở đây mà luôn có một không khí lặng lẽ, trang nghiêm, thành kính. Lăng vừa là lăng mộ, vừa bao gồm đền thờ, thờ Nguyễn Văn Thoại, tức Thoại Ngọc Hầu, một vị quan triều Nguyễn, được triều đình cử vào khai phá và trấn giữ An Giang.

< Phần lăng mộ Thoại Ngọc Hầu và hai người vợ.

Ông là một vị quan mà người Châu Đốc, An Giang dành cho sự biết ơn tột bậc bởi những cống hiến vĩ đại của ông cho con người và xứ sở trong những năm tháng làm quan đất này.

Kể về công lao của Thoại Ngọc Hầu đối với vùng đất An Giang cũng như của cả vùng Nam bộ thì vô cùng to lớn và không sao kể xiết.

Ông đã tập hợp lưu dân, khai sơn khẩn đất, phát triển nông nghiệp. Dưới sự cai quản của ông, những vùng hoang hóa, rừng rậm không người lui tới trở thành những vùng ruộng đất tốt tươi, con người tập trung sinh sống hòa bình, sung túc. Đặc biệt, công lao to lớn nhất của ông đối với miền Nam là đã tổ chức đào hai con kênh chiến lược là kênh Thoại Hà và kênh Vĩnh Tế, có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong giao thông, thương mại thời bấy giờ.

< Cổng chính dẫn vào lăng Thoại Ngọc Hầu.

Chính vì lòng biết ơn tột bậc của người dân Châu Đốc đối với ông mà Sơn Lăng luôn được người dân ở đây chăm sóc với một vẻ đẹp chỉn chu hiếm thấy. Cây cỏ được cắt tỉa tỉ mỉ, quãng sân rộng luôn quang đãng sạch đẹp. Lối vào lăng qua chín bậc đá ong hết sức uy nghiêm.

Hiện vẫn chưa rõ Sơn Lăng được xây dựng từ năm nào. Nhưng theo sách sử thì khi người vợ thứ Trương Thị Miệt của Thoại Ngọc Hầu mất năm 1821, ông cho an táng ở đây. Rồi khi người vợ cả Châu Thị Tế mất vào năm 1826, ông cũng cho an táng tại đây và dành sẵn một phần đất cho mình ở giữa hai khu mộ của hai người vợ. Vậy có thể thấy thời gian khởi dựng khu lăng tẩm này đã được bắt đầu trước khi ông qua đời vào năm 1829. Và đây cũng chính là vùng đất cao ráo, thoáng mát, nên đã được ông chọn cho giấc ngủ ngàn thu.

< Đền Thoại Ngọc Hầu với tượng bán thân của ông đầy đủ cân đai áo mão tạo không khí hết sức trang nghiêm.

Qua khỏi cổng lăng là phần mộ của Thoại Ngọc Hầu cùng hai phu nhân. Tiếp theo là đền thờ ông được xây dựng vô cùng uy nghiêm, lộng lẫy, lưng tựa vào vách núi trập trùng, tạo dáng đền vô cùng hùng vĩ và uy nghi, cổ kính. Trong đền trang trí vô cùng tinh xảo, giữa đền là tượng bán thân Thoại Ngọc Hầu cao 2m với đủ cân đai áo mão như lúc đương triều, mắt dõi ra kênh Vĩnh Tế, tạo một không khí hết sức trang nghiêm.

Hiện vẫn chưa rõ Sơn Lăng được xây dựng từ năm nào. Nhưng theo sách sử thì khi người vợ thứ Trương Thị Miệt của Thoại Ngọc Hầu mất năm 1821, ông cho an táng ở đây. Rồi khi người vợ cả Châu Thị Tế mất vào năm 1826, ông cũng cho an táng tại đây và dành sẵn một phần đất cho mình ở giữa hai khu mộ của hai người vợ. Vậy có thể thấy thời gian khởi dựng khu lăng tẩm này đã được bắt đầu trước khi ông qua đời vào năm 1829. Và đây cũng chính là vùng đất cao ráo, thoáng mát, nên đã được ông chọn cho giấc ngủ ngàn thu.

< Cửa vào đền Thoại Ngọc Hầu.

Qua khỏi cổng lăng là phần mộ của Thoại Ngọc Hầu cùng hai phu nhân. Tiếp theo là đền thờ ông được xây dựng vô cùng uy nghiêm, lộng lẫy, lưng tựa vào vách núi trập trùng, tạo dáng đền vô cùng hùng vĩ và uy nghi, cổ kính.

Trong đền trang trí vô cùng tinh xảo, giữa đền là tượng bán thân Thoại Ngọc Hầu cao 2m với đủ cân đai áo mão như lúc đương triều, mắt dõi ra kênh Vĩnh Tế, tạo một không khí hết sức trang nghiêm.

Du lịch, GO! - Theo Dulich Tuoitre

Read More

Thói quen đi xe đạp ở Amsterdam

Trong các cuộc nói chuyện với các người bạn Pháp của tôi, họ thường nói đến Amsterdam như là thiên đường sex và hút cần sa. Và việc các bạn trẻ Pháp nhân dịp cuối tuần sang Amsterdam để « thác loạn » là khá phổ biến. Vì thế, trước khi đặt chân đến thủ đô Hà Lan thì đó là hình ảnh đầu tiên trong tâm trí tôi.

Tuy nhiên, ngay trong ngày đầu tiên, khi mà màn đêm còn chưa buông xuống để các sex show hay cửa hàng cần sa mở cửa thì ấn tượng đầu tiên khiến tối bất ngờ nhất chính là số lượng xe đạp nhiều vô kể. Điều này cũng làm tôi thay đổi quan niệm về đời sống các thành phố ở Châu Âu. Không phải cứ nói đến Châu Âu là nói đến những làn đường chằng chịt xe ôtô. Hai thành phố mà tôi thấy có nhiều người dùng xe đạp nhất là Amsterdam và Copenhagen. Nhưng trong bài viết này, tôi sẽ chỉ đi sâu vào Amsterdam. 

 Có thể nói xe đạp là phương tiện giao thông vua ở thủ đô và không có nhiều người đeo mũ bảo hiểm khi đạp xe, họ đi đầu trần. Có vẻ như xe đạp ở đây còn được ưu tiên hơn cả xe ôtô, xe bus. Khắp nơi tôi đều thấy có một làn đường dành riêng cho xe đạp song song với làn xe dành cho xe cơ giới. Đôi khi tôi bất cẩn đi bộ lên làn đường dành cho người đạp xe và suýt tý nữa thì bị tông vào. 

 Tôi nghĩ do xe đạp là một phần trong thói quen đi lại của người dân thủ đô nên nó có một số điểm khá đặc biệt. Thứ nhất, tôi không thấy người dân ở đây đi xe mà không mang theo một ổ khóa rất kiên cố, nhìn vào tôi đoán có khi nó còn đáng giá nhất trong số các phụ tùng xe đạp. Tiếp đến, ngoài cái rỏ xe ở trước, tôi cũng thấy khá nhiều xe được trang bị một thiết bị đựng ở phía sau. 

 Phụ nữ hay sử dụng nó để chở đồ khi đi chợ búa. Một cái nữa khiến tôi ngạc nhiên là việc người đi đường có thể hỏi đi nhờ xe đạp và có thể đạp phụ cho người kia như là một cách để cảm ơn. 

 Tôi thấy mô hình sống ở đây rất hay vì xe đạp dường như là một công cụ để xóa bỏ những rào cản về tệ nạn phân chia giai cấp xã hội. Ở đây, không khó để bắt gặp những doanh nhân ăn mặc complet chỉnh tề đạp xe với chiếc cà-tạp mắc trên thành xe, một quý cô mặc váy sang trọng nhưng cũng đạp xe để cho làn váy bay phấp phới trong gió, những nhạc sỹ đạp xe đến nơi tập, những thiếu nữ cấp ba với mái tóc dài tung bay trong gió đạp xe đến điểm tụ tập với bạn bè, rồi thì bố mẹ đưa con cái đến trường. 

Tóm lại, du anh giàu hay nghèo thì đều đạp xe bình đẳng và tôi không thấy có quá nhiều sự khác biệt về bề ngoài của chiếc xe đạp mà một anh nhân viên hay ông giám đốc dùng. 

Nếu như mỗi trẻ Việt Nam đều được học cách dùng đũa từ thuở bé thì các chú nhóc ở đây cũng được tập thói quen đạp xe từ rất sớm. Thỉnh thoảng, tôi bắt gặp một chiếc hộp bằng gỗ rất to được gắn sát phía trước của xe đạp người lớn. Chức năng của nó là để chở hành lý hoặc là trẻ em. 

Tôi  nghĩ việc sử dụng xe đạp cũng khá là thích nghi với điều kiện khí hậu cũng như địa lý của thủ đô Amsterdam. Ở đây nói chung là địa hình bằng phẳng và đường sá được quy hoạch đủ rộng và hiếm khi bắt gặp ổ gà ổ vịt. Những chỗ gồ ghề thường là lúc phải đi qua các con cầu bắc qua hệ thống kênh chằng chịt. 

 Theo như thông tin tôi được biết, thực ra thì xe đạp từ lâu đã là một phần trong phong cách văn hóa của người Hà Lan. Tuy nhiên, trong thời kỳ khủng hoảng dầu khí năm 1973, chính phủ Hà Lan và người dân đã thống nhất quyết định làm mọi cách để khuyến khích đạp xe thay vì đi ôtô (tốn tiền mua xăng). 

  

Chính sách này được cụ thể hóa thông qua việc nhiều con đường cấm xe ôtô hoặc là giá vé bãi đỗ xe ôtô rất đắt. Ngược lại, người ta cho xây rất nhiều bãi đỗ xe dành riêng cho xe đạp. Ví dụ như ở gần nhà ga xe lửa, có một bãi để xe đạp, sức chứa lên đến 9000 xe. Thực sự là một rừng xe đạp. 

Read More