Lai rai trâu nướng, lá trơơng

“Đến Lao Bảo phải thưởng thức ngay món trâu nướng, lá trơơng!” - anh bạn thổ địa người Quảng Trị quả quyết với tôi về món đặc sản không thể bỏ qua ở vùng biên giới Việt - Lào. Thịt trâu không lạ nhưng được thưởng thức bữa thịt trâu nướng với lá trơơng thì thật hiếm.

Ở nông thôn, con trâu vốn là đầu cơ nghiệp. Tôi nhớ ngày xưa chỉ có những sự kiện tổ chức quy mô lớn như hội làng, sĩ tử vinh quy bái tổ… dân làng hay những gia đình giàu có mới mổ trâu, heo để đãi khách. Vậy mà nay thịt trâu nướng đã trở thành thứ đặc sản, thành món ăn thưởng thức hằng ngày ở vùng biên giới Lao Bảo - thật là một sự ngạc nhiên thú vị với những lãng khách dừng chân nơi biên giới, nhất là những người mê ẩm thực.

Cũng không ngoại lệ, tôi bị cuốn hút từ cái nhìn đầu tiên về đĩa trâu nướng lá trơơng với màu cánh gián, tỏa hương thơm phức.

Thịt trâu nướng ở đây là thịt trâu non được nhập từ xứ Nam Lào, miếng thịt thường mềm, ngọt và đầy đặn, không dai. Miếng thịt trâu sau khi sơ chế, tẩm ướp gia vị sẽ được kẹp vào vỉ sắt và nướng trên bếp than hồng cho tới khi chuyển màu nâu cánh gián, phát tiếng xèo xèo, tanh tách của mỡ.
Khi miếng thịt vừa săn lại sẽ được người bán nhanh chóng thái thành lát mỏng, bài trí trên đĩa sao cho vuông vức và bắt mắt. Thực khách tinh ý sẽ thấy tài nghệ của người nướng thịt trâu: những thớ thịt chín mềm, ửng hồng bên trong và một màu nâu vàng bao phủ bề mặt.

Sẽ thật lạc lõng và thiếu vị nếu thưởng thức trâu nướng mà không kèm theo lá lốt, lá trơơng và nước tương pha ớt. Lá trơơng là một loại cây lá gai hoang dã mọc ở vùng rừng núi Quảng Trị. Lá này có mùi thơm và cay rất đặc trưng. Ở vùng biên giới Lao Bảo, không ai biết vì sao và từ bao giờ thịt trâu lại ăn kèm với lá trơơng, lá lốt…

Cũng có ý kiến: hay chăng triết lý âm - dương ngũ hành đã quy tụ trong món ăn này bởi thịt trâu có tính hơi hàn (lạnh) nên khi kết hợp với lá lốt thơm, cay, nước tương ngọt sẽ tạo ra một hương vị bùi bùi đến khó quên?

Cần nói thêm, ở thị trấn Lao Bảo ngoài món thịt trâu nướng lá trơơng, lá lốt thực khách còn thỏa sức chọn lựa nhiều món khác mang đậm hương vị ẩm thực Việt - Lào, nào là món trâu xào, xáo, hấp, luộc… Còn gì thú vị hơn trong chiều mưa biên giới, ngồi trong quán thưởng thức một bữa thịt trâu nướng, trâu xáo lá lốt. Những cô đơn và mệt mỏi của một ngày sẽ dần tan biến…

Khúc biến tấu của đặc sản thịt trâu ba miền

Ở vùng Tây Bắc, thịt trâu được chế biến thành nhiều món độc đáo như thắng cố (Lào Cai), nậm pịa, thịt trâu khô (Sơn La), canh da trâu… Đến các tỉnh miền Trung nổi tiếng với món thịt trâu nướng sả (ăn với bánh phồng tôm), thịt trâu cuốn lá lốt nướng của người H’Rê (Quảng Ngãi)… Ở Nam bộ, thịt trâu luộc cơm mẻ (Cần Thơ, Trà Vinh), lẩu trâu…

Du lịch, GO! - Theo Tiến Thành, Quốc Nam (TTO)