Bánh coóc mò, đượm lòng người Bắc Kạn

Trong các loại quà bánh của người Tày, Nùng ở Cao Bằng, Lạng Sơn… có một loại bánh khá đặc biệt bởi nó được làm để dành riêng cho con trẻ: Đó là bánh coóc mò.

Theo tiếng Tày thì coóc mò coóc mò có nghĩa là sừng bò (coóc: sừng, mò: bò). Gọi thế vì bánh có hình chóp nhọn, trông giống sừng bò, trâu.

Bánh làm bằng gạo nếp, gói bằng lá chuối hoặc lá dong, không nhân, thật đơn sơ nhưng là một thứ bánh mà trẻ con đứa nào cũng thích. Gạo nếp vo sạch, đãi kỹ, để cho ráo nước. Lá chuối tươi xé từng miếng vuông vắn như chiếc khăn tay, cuốn lại như cái phễu. Dồn gạo vào, vỗ vỗ cho chặt tay, dùng lạt mềm buộc lại… Những đôi tay cứ thoăn thoắt, chẳng mấy chốc đã gói được rổ bánh. Bánh cũng được luộc như bánh chưng nhưng mau chín hơn, chỉ chừng khoảng hai giờ là được.

< Công đoạn gói bánh.

Bánh coóc mò thường được làm vào dịp vụ mùa tháng năm, tháng mười, sau khi gặt xong những trà nếp sớm, vừa như một cách ăn mừng lúa mới vừa như để thưởng công cho trẻ nhỏ đã ngoan ngoãn vâng lời, biết giúp cha mẹ việc nhà, việc đồng.

Đặc biệt, trong những đám ăn mừng đầy tháng, thôi nôi, dù là mùa nào, bao giờ người ta cũng làm bánh coóc mò. Chiếc bánh nhỏ xinh được đặt vào tận tay em bé như lời cầu mong của ông bà, cha mẹ cho bé hay ăn, chóng lớn, mạnh khỏe, ngoan ngoãn.

< Các bà, các mẹ cùng làm bánh coóc mò.

Người ta còn làm bánh coóc mò bán trong các chợ phiên. Bánh được xâu thành từng cặp, từng chùm. Các bà các mẹ đi chợ về, trong chiếc tay nải bao giờ cũng có một túm coóc mò mua về cho con, giống như người miền xuôi mua bánh đa, bánh đúc để làm quà vậy.

Bánh bóc ra xanh và rền như bánh chưng, vừa rắn vừa dẻo, có hương thơm của nếp, hương thanh khiết của ruộng đồng. Bánh không có nhân nhưng càng nhai kỹ càng thấy ngon, không ngấy. Người ưa ngọt thì khi ăn chấm với mật hoặc đường.

< Sau khi đã được luộc chín.

Bánh bóc ra xanh và rền như bánh chưng, ăn có vị đậm và thơm bởi được làm từ gạo nếp nương và lạc nhân đỏ. Bánh không có nhân nhưng càng nhai kỹ càng thấy ngon, không ngấy. Người ưa ngọt thì khi ăn chấm với mật hoặc đường, rất hợp với những bữa điểm tâm buổi sáng. Bóc chiếc bánh xanh rền, ăn dẻo, thơm bạn mới thấy hết ý nghĩa của món bánh này.

Tuổi thơ tôi đã bao lần được ăn coóc mò. Sao mà ngon đến thế. Không biết có phải ngon bởi bánh được làm bằng gạo nếp pìpất, một loại nếp thơm ngon đặc biệt của vùng cao hay ngon bởi cảm nhận được tình yêu thương của cha mẹ, người thân dành cho mình qua miếng bánh. Vì hồi đó cuộc sống còn nghèo lắm, cơm ăn còn chưa đủ no nói gì tới quà cáp, bánh trái.
Cũng có thể là tất cả, nên dẫu bây giờ được ăn nhiều của ngon vật lạ, tôi vẫn không quên được thứ bánh dân dã ấy.

Du lịch, GO! - Theo tạp chí Quehuong, internet