Điệu hát Fado

Việt Nam có ca trù thì Bồ Đào Nha có điệu hát fado. Miêu tả điệu hát này bằng lời chẳng khác gì làm bẩn nó bởi hơn cả một điệu hát, đây là một cách phô diễn giọng nghẹn ngào và truyền cảm cho người nghe một cảm giác « chẳng buồn mà cũng chẳng vui ». Nguồn gốc của từ này là latum, trong tiếng latinh có nghĩa là « số phận ». Quả đúng như những gì mà ca sĩ dòng fado thể hiện, họ biểu hiện một sự đau buồn gì đó chống lại sự nghiệt ngã của phận làm người.

Theo tôi được hiểu, điệu fado phản ánh một phần nào đó phong cách sống của người Bồ Đào Nha. Đôi khi họ ưa thích giữ cảm giác không thể thay đổi được số phận và cam chịu những gì mà tạo hóa sắp đặt. « é assim, é a vida ! » (thế đấy, cuộc sống là vậy đấy), một câu nói rất hay được sử dụng trong các cuộc nói truyện hàng ngày giữa người Bồ Đào Nha với nhau. Tần suất họ tuôn ra câu này cũng tương đương với tần suất người Việt Nam than phiền về « việc lương chưa tăng thì tiền gạo đã tăng » hay « quan tham thì dân gian ».

Không có sử sách ghi rõ khi nào điệu hát fado sinh ra nhưng có một điều chắc chắn : nó sinh ra như để thể hiện nỗi nhớ của người dân về một quá khứ hào hùng mà họ không bao giờ tìm lại được nữa. Một đế chế Bồ Đào Nha với những nhà thám hiểm đường biển lừng danh vào thế kỷ XV và giàu có bậc nhất Châu Âu. Ấy thế mà sau đó, người Bồ mất dần những gì mà chính họ tạo dựng lên : mất sự độc lập vào tay người láng giềng Tây Ban Nha vào thế kỷ XVI, mất thuộc địa Brazil vào năm 1822, và rồi được xếp hạng là một trong những quốc gia nghèo nhất Châu Âu vào đầu thế kỷ XX và sau thế chiến thứ II. Có lẽ điệu hát fado chính thức sinh ra sau khi Brazil dành được độc lập. Thật vậy, sau những năm lưu đầy ở Brazil, hoàng gia Bồ Đào Nhà quay trở về quê hương và mang theo những ảnh hưởng của điệu nhảy samba. Điệu hát fado sinh ra tại một khu phố của thủ đô Libonne và pha trộn một ít samba, rồi sau đó một ít ảrập và thậm chí là một ít dòng nhạc vùng Andalusia của Tây Ban Nha. Có thể nói điệu fado là sản phẩm của sự hòa trộn nhiều dòng nhạc tứ xứ, những nơi mà người Bồ Đào Nha đã từng tiếp xúc bằng đường biển, và dần dần trở thành đặc sản riêng của chính họ. 

điệu fado vẫn rất thịnh hành ở Bồ Đào Nha và thường xuyên có các buổi biểu diễn tại các nhà hàng bình dân. Đặc điểm của dòng nhạc này là chỉ có phụ nữ hát

  Được xếp là thể loại nhạc dân ca, điệu fado ban đầu được hát để phục vụ tại các khu phố gần cảng Lisbon, nơi giới thượng lưu hay lui tới. Dần dần điệu hát được chuyên nghiệp hóa hơn với những kỹ thuật hát mới tinh xảo hơn. Vào đầu thế kỷ XX, điệu fado chính thức trở thành dòng nghệ thuật quốc gia, phản ánh những giá trị tinh thần của một Bồ Đào Nha hùng mạnh thế kỷ XV.      

kiểu guitar đặc trưng này chính là điểm khác biệt lớn nhất giữa Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha. Điệu fado không có nhạc cụ đệm nào khác ngoài guitar, qua đó tạo điều kiện để phô diễn giọng hát tuyệt đỉnh của ca sỹ

 Vào đây để nghe thử giai điệu Fado